پیکاسوهای زاهدانی
سرپوش هنری – اگر از خیابانهایی که نقاشیهای روی دیوارهایش به آنها جان تازهای دادهاند گذر کنید، ناخودآگاه صداهایی از سنگها و آجرهایشان میشنوید! صدای دیوارهایی که انگار زندهاند و با شما حرف میزنند اما این زیبایی را دستهای هنرمند نقاشانی رقم زده که کمتر فردی، به آنها توجه میکند.
هنرمندان خیابانی (استریت آرتیست) که شاید هنرشان چندان به چشم نیاید و هیچ گاه آنچنان که باید طعم شهرت و ثروت را نچشند اما هنرشان مردمی است و رنگ و بوی شهر را تازه میکند. در این پرونده زندگیسلام به سراغ چهار دختر دهههشتادی رفتیم که به خاطر نقاشیهای خیابانیشان محبوب شدهاند و دیوارهای زاهدان با هنر آنها جان گرفته است.
این چهار استریت آرتیست به خیابان به عنوان مدرسه نگاه میکنند و چیزهای زیادی در آن یاد گرفتهاند که مهمترین آنها، همراهی با مردم است. این نوجوانان دبیرستانی تصمیم گرفتهاند غبار بیحس و حالی را از شهر بزدایند، تنها با چند سطل رنگ، ابزار نقاشی و البته هنر ارزشمند و استعداد بینظیرشان.
یک روز در مدرسه دور هم جمع شدند، علایق و مشترکات همدیگر را درک کردند و تصمیم بر این شد تا گروهی به نام «استریتمورالیست» تشکیل دهند و به خیابانهای زاهدان بیایند تا بر دیوارهای شهر، نقش رنگ و زیبایی بکشند. شعارشان «نگارخانهای به وسعت شهر» است و با اشتیاق پیش میروند تا خودشان را ثابت کنند. در ادامه، گفتوگوی ما با آنها را که خودشان تمایل به چاپ تصویر چهره شان نداشتندخواهید خواند.
هدف مان شادیبخشی به مردم است
«پانیذ میر» و «لیلی میرادی» ۱۶ ساله اند و «فائزه مسگری» و «زهرا نوری» ۱۷ سال دارند. تحصیلات همه این نوجوانان خوش ذوق در رشته گرافیک است. «پانیذ» به نمایندگی از گروه قبول میکند سوالات ابتدایی ما را پاسخ بدهد. او گروهشان را اینطور معرفی میکند: «ما چهار دختر نوجوان نقاش با نام گروه «استریتمورالیست» هستیم. استریتمورالیست به معنای نقاشی دیواری است یا نقاشی دیوارنما و گروههای دیگری در ایران و خارج از ایران هستند و بودهاند که این فعالیت را انجام میدهند اما شاید ما یکی از کم سن و سالترین این گروهها باشیم. درباره شروع همکاری هم، ما همکلاسی و دوست بودیم و این ایده به ذهن یکی از بچهها رسید که برای زیباتر شدن زاهدان، نقاشی دیواری انجام بدهیم و هدفمان شادیبخشی به مردم است.»
مردم، دیوار خانههایشانرا به ما میسپارند
«پانیذ میر» درباره اینکه چطور این ایده خام را عملی کردند، بیان میکند: «شهر زاهدان زیباییهای چشمگیری ندارد. ما در یک گفتوگوی دوستانه به این نتیجه رسیدیم که برای زیبا سازی شهر، نقاشی دیواری کنیم و بعد با راهنمایی یکی از استادان مان و مشاورهها و کمکهایش، کم کم نقاشیهای مان هدفدار شد.
در ضمن مردم زاهدان هم استقبال خوبی از کارهای ما داشتند و گاهی با نگاهی محبتآمیز، لبخند زدن یا گفتن کلامی، خوشحالی خودشان را به ما نشان میدادند. خیلی از مردم در روزهای ابتدایی شروع این کار که ما تجربه و رزومهای در آن نداشتیم به ما اعتماد نمیکردند اما با گذشت زمان و کسب تجربه ما، مردم خودشان مکانهایی را پیشنهاد میدادند و میگفتند مثلا این جا یا دیوار خانه ما را هم نقاشی کنید. یعنی دلشان میخواست اطراف خانهشان رنگیرنگی و نقاشی شده باشد.»
مردم معروفترین نقاشیهای جهان را هم نمی شناسند
نماینده گروه دختران هنرمند «استریتمولاریست»، درباره استقبال مدرسه و خانوادهها از این تصمیم میگوید: «اوایل کار، مدرسهمان از این تصمیم راضی نبود و حتی به بهانه امتحانات ترم، میخواست جلوی کار کردن ما را بگیرد اما وقتی از کارهای ما استقبال شد، مسئولان مدرسه هم گفتند به ما کمک میکنند اما ما خودمان به تنهایی این کار را شروع کرده بودیم و دوست داشتیم بدون کمک گرفتن و ایجاد دردسر برای دیگران ادامهاش بدهیم. البته خانوادههایمان هم از این کار استقبال و کمک زیادی کردند. ما همیشه سایه حمایت و تشویق پدر و مادرمان را بر سرمان حس کردیم. آنها به ما امید میدادند تا به موانعی که در پیش داریم، توجه نکنیم.
برای نقاشیها هم برنامه ما این است که معروفترین آثار جهان را بکشیم اما متاسفانه مردم درباره آثار معروف نقاشی چیز زیادی نمیدانند و اصلا آنها را نمیشناسند اما ما با نقاشی کردن آنها روی دیوارهای شهر، سعی میکنیم آثار مهم نقاشان بزرگ دنیا را به آنها معرفی کنیم تا از دیدنشان، لذت ببرند.»
در قبال این کار، هیچ پولی دریافت نمیکنیم
کار دختران هنرمند زاهدانی از طرف نهاد یا سازمانی حمایت نمیشود و آنها میگویند تنها اداره ارشاد استانشان، کمی به آنها برای مخارج مواد اولیه نقاشی کمک کرده است. «پانیذ» درباره درآمدشان از این کار میگوید: «ما در برابر نقاشی که برای زیباسازی و معرفی آثار معروف دنیا به مردم است، پولی دریافت نمیکنیم. ما از همان ابتدا، این کار را با هزینه خودمان شروع کردیم و از کسی توقع کمک نداشتیم.
هزینه هر نقاشی بستگی به متراژ دیوار دارد. کارهایمان تقریبا روی دیوارهای ۳×۴ اجرا میشود، حالا گاهی بیشتر و گاهی کمتر؛ هزینه هر نقاشی و فراهم کردن همه ابراز، مثل رنگ، قلم مو و ظروف برای ساختن رنگ و … حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان آب میخورد! یعنی هزینههای ما از ۱۵۰ هزار تومان شروع می شود و تا ۳۰۰ تومان میرسد که این بستگی به متراژ دیوار دارد.»
شهر را گالری نقاشی کردیم
از تکتک اعضای این گروه هنرمند خواستیم از احساسشان به نقاشی، اهدافشان برای آینده و نظرات مردم درباره کارشان بگویند
بچهها از احساسشان به نقاشی میگویند
لیلی میرادی| نقاشی یعنی لمس کردن قلب و روح آدمها. من میتوانم با نقاشی، احساسات آدمها را برانگیزم و به هیجان بیاورم. به وضوح این را حس میکنم که موقع کشیدن نقاشی، همه ما مشکلاتمان را فراموش میکنیم یا موقتا آنها را کنار میگذاریم و اینها همه از قدرت رنگها و روح زیبای نقاشی نشئت می گیرد. وقتی ما اینکار را روی دیوارهای شهر انجام میدهیم، افرادی که فقط از آنجا عبور میکنند هم میتوانند لحظاتی احساس ما را داشته باشند و با دیدن رنگها برای چند لحظه حس خوبی پیدا کنند. البته این موضوع را موقع کار، زیاد در چهره عابران گذری دیدهام که باعث خوشحالیام شده است.
فائزه مسگری| نقاشی ابعاد گسترده و گوناگونی دارد که لزوما به معنای کشیدن نقاشی روی کاغذ نیست بلکه میتوانید به کمک رنگها و عناصرشبیه آن، روح و قلب خودتان را زیباتر کنید و دید بهتری به زندگی داشته باشید. همچنین تمام این احساسات زیبا را به دیگران و اطرافیانتان منتقل کنید. ما با اجرای نقاشی دیواری، سعی کردهایم تمام احساسات قشنگ و رنگی زندگیمان را به بقیه آدمها نشان دهیم و منتقل کنیم تا آنها هم دید بهتری به زندگی پیدا کنند و با دنیای ما آشنا شوند.
پانیذ میر| نقاشی روی دیوار سختیهای خودش را دارد اما در کنار سختیها حس قشنگی دارد و من از این موضوع لذت میبرم.
زهرا نوری| قطعا یکی از بهترین و قشنگترین حسها برای هر آدمی انجام دادن کارهای مورد علاقهاش است و من هم مثل هر انسانی از انجام کار مورد علاقهام که نقاشی است، لذت میبرم.