هنر مدرنیسم چیست
مدرنیسم به جنبش وسیعی در هنر و ادبیات غربی اشاره دارد که از حدود سال ۱۹۸۵ بهسرعت گسترش یافت. اما باید گفت مدرنسیم فراتر از ادبیات و هنر رفته است! مدرنیسم امروزه تقریباً هر آنچه را که در فرهنگ ما وجود دارد، پوشش میدهد! در این مقاله به مدرنیسم و تأثیر آن در هنر نقاشی میپردازیم
ویژگیهای کلی نقاشی مدرن
دوره مدرن از تاریخ هنر شاهد تخریب محدودیتهای سنتی (مرسوم) هم در ظاهر هنر و هم در محتوا و مضمون هنر بود.
این مسئله در تمام شاخههای هنر با پیشتازی نقاشی رخ داده است.
در واقع نقاشان از دوران قدیم، نوآوری زیباییشناختی را در اروپا رهبری کردهاند.
برجستهترین نوآوریها در فرم و شکل، از پیدایش سبکهای نقاشی غیرعادی و نامتعارف به وجود آمد! این امر با تولد هنر انتزاعی به اوج رسید.
از لحاظ مضمون و محتوا، نقاشی از دوران مدرن تمایل دارد تا صحنههای معمولی و روزمره را به نمایش بگذارد.
برخلاف موضوعات سنتی عالی نظیر کتاب مقدس، افسانهها و تاریخ!
جنبشهای هنری مدرن بهشدت در اروپای غربی و ایالاتمتحده و در مقیاس کوچکتر در اروپای شرقی شکوفا شدند. فرانسه قبل از جنگ جهانی دوم در هنر مدرن پیشتاز بود.
هنر غیر غربی نقشی کلیدی در توسعه هنر مدرن بازی کرد. هنرمندان غربی برای یافتن حالات زیباییشناختی، الهامات بیحدوحصری از سنتهای سایر فرهنگهای جهان گرفتند.
مدرنیسم در نقاشی؛ عصر آکادمی
دوران مدرن شاهد نتیجهگیری از عصر آکادمیها بود. در زمینه تاریخ هنر، آکادمی یک سازمان رسمی است که از استانداردهای هنری حمایت میکند.
آنها این کار را از طریق ارائه آموزشهای هنری و میزبانی از نمایشگاههای معتبر انجام میدهند! این نمایشگاهها معمولاً پذیرای آثاری هستند که به استانداردهای آکادمی احترام بگذارند.
آکادمیها از رنسانس تا دوران نئوکلاسیک و رمانتیک در اروپا رونق گرفتند.
اگرچه تحت کنترل گرفتن استانداردهای زیباییشناختی توسط آنها اغلب بهوسیله هنرمندان غیرمجاز به چالش کشیده میشد.
اما در عصر مدرن بهطورجدی با شکست مواجه شد! این به دلیل گسترش طبقه متوسط جامعه بود که به هنرمندان اجازه داد آثارشان را بهجای وابستگی به انجمنهایی از طبقه اشراف یا روحانیت (که سلیقههایشان عموماً مطابق با استانداردهای آکادمی بود) به عموم مردم بفروشند.
مدرنیسم در نقاشی؛ نقاشیهای مدرن اولیه
رئالیسم
تولد نقاشیهای مدرن اغلب به پیدایش رئالیسم نسبت داده میشود! یک جنبش فرانسوی که زندگی روزمره را به شیوه طبیعی واقعگرایانه نشان میدهد.
گرچه بهنوعی نمایش صحنههای واقعگرایانه از زندگی روزمره به نقاشیهای دوره رنسانس کشورهای هلند و بلژیک میرسد.
جنبش رئالیسم مدرن با تمرکز بر واقعیات خشن، فقر، بیخانمانی، شرایط کارگران و … رویکرد تازهای را در پیش گرفت.
این جنبش توسط گوستاو کوربه (Gustave Courbet) رهبری شد که آثار برجسته او عبارتاند از:
- سنگشکنان (Stone Breakers)
- مراسم تشییع جنازه در اورنان (Funeral at Ornans)
گرچه تحریف بهجای واقعگرایی، میتوانست به روند غالب نقاشی مدرن تبدیل شود، اما هنر واقعگرایانه تا حال حاضر به شکوفایی و رشد ادامه داده است.
امپرسیونیسم
مرحله بعدی از نقاشی مدرن، امپرسیونیسم (Impressionism) بود. یک سبک هنری سریع و سبک (بدون جزییات) که تصور کلی از یک صحنه را به تصویر میکشد.
بهطور ویژه، نقاشی امپرسیونیسم قصد جذب اثرات آنی نور را دارد! این کار عمدتاً از طریق رنگآمیزی رنگهای درخشان و متضاد در مجاور هم صورت میگیرد. (این تکنیک سبب افزایش روشنایی هر دو رنگ و درنتیجه خلق اثری ماندگار میشود).
امپرسیونیسمها اولین گروه از هنرمندان بودند که بهجای طراحی در موقعیت و سپس نقاشی در کارگاه هنری، عمدتاً در موقعیت نقاشی میکردند.
ادوار مانه (Édouard Manet) از جمله نقاشانی بود که سبک هنری امپرسیونیسم در آثار وی دیده میشد.
سرشناسترین امپرسیونیسم، کلود مونه (Claude Monet) بود. او اغلب در زمینه کشیدن مناظر طبیعی و منظره دریایی کار میکرد.
اثر ابتدایی کلود مونه شامل نقاشی ساحلی از اطراف محل زندگیاش شهر لو آور (Le Havre) بود. هنگامیکه این اثر بهعنوان «تصور محض» (mere impression) مورد نقد قرار گرفت، نام سبک امپرسیونیسم پابرجا ماند!
پس از امپرسیونیسم سبکهای دیگری نظیر پست امپرسیونیسم و پوینتیلیسم نیز شکل گرفتند.